Inleiding
Als men het heeft over een populaire individuele sport dan kan de sport tennis niet ontbreken. Ondanks het feit dat er met een partner gedubbeld kan worden, is tennis een individuele sport waarbij gespeeld wordt om punten, games en uiteindelijk sets om te winnen van je tegenstander. Tennis kan op verschillende ondergronden gespeeld worden en vanaf een jonge leeftijd. Mede hierdoor is het een populaire sport en zijn er in Nederland veel tennisclubs. Omdat het zo’n individuele sport is, is het vaak nog interessanter om spelers eens in de zoveel tijd te testen om te kijken of ze sneller, sterker en uiteindelijk beter worden. Maar welke testen zet je in? In dit artikel gaan we dieper in op de fysieke eisen van tennis en hoe we deze in kaart kunnen brengen door middel van testen en meten.
Fysieke eisen
Om te beginnen een aantal interessante statistieken uit het moderne tennis. De afbeelding hieronder toont een overzicht van een aantal statistieken in het hedendaagse proftennis.
Het valt direct op dat de rally’s en sprint acties vaak erg kort zijn. Maar de wedstrijden juist weer erg lang kunnen duren. Daarom is het extreem belangrijk voor een tennis speler dat hij of zij goed kan herstellen tussen de punten door. Een goede Vo2Max is daarom essentieel. Verder valt op dat er veel richtingsveranderingen plaatsvinden. Daarom is het belangrijk dat een tennis speler behendig en snel is. Naast de fysieke aspecten zoals de snelheid, de wendbaarheid en het uithoudingsvermogen zijn de keiharde “skills” van een tennis speler misschien wel net zo belangrijk. Niet voor niets is tennis bij uitstek een sport waarin veel getraind wordt en waarbij ook veel herhaling plaats vinden. Denk bijvoorbeeld aan het inslijpen van een bepaalde service.
KLUSC
Van iedere sport is er een globale KLUSC analyse te maken. KLUSC staat voor kracht, lenigheid, uithoudingsvermogen, snelheid en coördinatie. Deze analyse is erg geschikt om als basis te gebruiken voor een eigen testbatterij. Net zoals bij veel balsporten worden ook bij tennis alle grofmotorische eigenschappen wel aangesproken:
KRACHT
Kijk naar de service bij proftennis wedstrijden, waarbij deze soms wel boven de 200 km/h uitkomen. Kracht is dan ook een belangrijk onderdeel bij tennis. Het gaat hierbij vaak om twee hele specifieke soorten kracht: snelkracht en explosieve kracht.
LENIGHEID
Als voorbeeld een sport als pijl en boog schieten, waarbij het belangrijk is dat de boog goed in kan buigen maar ook wat stug is waardoor het niet knapt. Daarnaast zorgt het inbuigen voor opgeslagen energie die er in een keer uitkomt wanneer de pijl wordt losgelaten. Simpel gezegd kan ons lichaam dat ook. Lenigheid is daarom essentieel voor tennis spelers. Wanneer men bij een service een stijve of pijnlijke schouder heeft kan de volledige bewegingsuitslag niet worden gebruikt en kan de volledige potentie van de slag niet benut worden. Daarnaast dient de lenigheid in het onderste deel van het lijf ook niet onderschat worden. Met name op gravel wordt er vaak gegleden en kunnen soms net een paar centimeters het verschil maken.
UITHOUDINGSVERMOGEN
Het is belangrijk dan tennissers over een goede basis conditie (Vo2Max) beschikken om tussen de punten door te herstellen en de lange partijen vol te houden. Toch is het nog belangrijker om over een goede anaerobe fitness te beschikken. Dit wil zeggen, vaak kort maar hele explosieve acties kunnen uitvoeren die energie kosten (denk aan de rally’s in tennis).
SNELHEID
Een tennishelft is 20 meter dus met een klein beetje uitloop zal een tennis speler niet veel meer dan 25 meter achtereenvolgend hoeven te overbruggen. De volgende twee soorten snelheid zijn daarom van belang: reactie snelheid en acceleratie snelheid.
COÖRDINATIE
Het overkoepelende systeem. Doet het lijf wat de speler wil? Of moet de speler nog bewust nadenken over zijn fysieke handelingen. Hoe meer er geautomatiseerd is op dit gebied, hoe beter.
Testbatterij
Nadat de fysieke eisen van de sport tennis inzichtelijk zijn gemaakt kunnen hier testen aan gekoppeld worden. Hieronder staan een aantal opties weergegeven die in de praktijk toegepast kunnen worden. Iedere test heeft zijn voor- en nadelen.
Systeem | Test | Frequentie |
---|---|---|
Biometrie | Vetpercentage | Iedere 6 weken |
Biometrie | Gewicht | Iedere 6 weken |
Kracht | Submaximale krachttest | Iedere 12 weken |
Lenigheid | FMS test | Iedere 12 weken |
Uithoudingsvermogen | Interval shuttle run test | Iedere 12 weken |
Snelheid | T-test | Iedere 12 weken |
Snelheid | 20 meter sprint | Iedere 12 weken |
Coordinatie | FMS test | Iedere 12 weken |
1. Biometrie – vetpercentage & gewicht meten
De biometrie meten is belangrijk om in de gaten te houden of de tennisser de juiste verhouding heeft qua spieren en vetmassa. Dit kan je gemakkelijk doen door een huidplooimeting af te nemen en het gewicht te blijven monitoren.
2. Kracht – submaximale krachttest
Met de submaximale krachttest kan de progressie van bepaalde krachtvormen in de gaten worden gehouden. Ons advies zou zijn om 2 of 3 oefeningen te kiezen en deze consequent te testen om te kijken of er sprake is van een krachttoename, afname of stilstand.
3. Lenigheid – FMS
In de Functional Movement Screen (FMS) test zitten meerdere onderdelen waarbij ook de flexibiliteit in kaart wordt gebracht. Is dit ondermaats? Dan zal dit in deze test duidelijk worden en kan er vervolgens een trainingsprogramma op gezet worden.
4. Uithoudingsvermogen – Interval shuttle run test
Met de interval shuttle run test wordt het uithoudingsvermogen tijdens een wedstrijd nagebootst. Intensieve periodes afgewisseld met een korte rustperiode waarin snel herstelt dient te worden.
5. Snelheid – 20 meter sprint test
Tijdens een tenniswedstrijd zal een speler vaak kort moeten versnellen. Het is daarom interessant om de 20 meter sprint test periodiek te testen. Daarnaast is het interessant om het reactievermogen te testen op een startschot of fluitje en ook dit in kaart te brengen.
6. Snelheid – T-test
Voor een tennis speler is het belangrijk om verschillende richtingen op te kunnen bewegen en om hier snel tussen te kunnen schakelen. Dus voorwaarts, achterwaarts en zijwaarts. Met de T-test worden al deze richtingen en het schakelen hier tussen getest en hier komt ook een waarde uit die je kan toetsen aan de normwaarden.
7. Coördinatie – FMS test
Naast flexibiliteit meet de FMS test ook de algehele coördinatie door middel van een aantal beweegpatronen. Ondermaats presteren op deze onderdelen zullen snel aan het licht komen.
Download Spreadsheet:
Monitor de vooruitgang van jezelf of je team
Testen en meten is leuk en kan voor de spelers erg motiverend werken om harder te gaan trainen. Hierbij is het belangrijk dat je als trainer de vooruitgang blijft monitoren en feedback geeft aan de spelers. Download via onderstaande link een handig geautomatiseerd Excel-bestand om de vooruitgang van je spelers in de gaten te houden en deze direct inzichtelijk te maken.
Compleet E-boek met alle sporttesten!
Theoretisch- en praktisch handboek
Tijdelijk slechts € 26,- € 21,50
- Inclusief alle Bronnen & Referenties
- Méér dan 40 sporttesten
- Uitgebreide Testformulieren & Uitslagen
- Méér dan 120+ pagina’s
- Ideaal voor studenten & sportgerelateerde beroepen